Erzincan'ın Kemah ilçesi Kömür köyünde doğal yöntemlerle çıkarılan ve Coğrafi İşaret belgesi olan Kemah Tuzunda üretim hava sıcaklıklarının artması ile birlikte arttı. Çok zahmetli bir süreçten sonra elde edilen tuz kendine özgü tadı ve kristal yapısı ile sıklıkla tercih ediliyor.

Erzincan'ın Kemah ilçesi Kömür köyü sınırları içerisinde yer alan tuz tesislerinde sıcak hava bereketi yaşanıyor. Hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyrettiği Erzincan'da Kemah ilçesi Kömür köyünde bulunan Kemah Tuzu üretim tesisinde sıcak havanın mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi sebebiyle üretim de arttı.

Erzincan'ın Kemah ilçesine 4 kilometre uzaklıkta bulunan Kömür köyü sınırları içerisinde yıllarca Tuz İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından işletildikten sonra özelleştirilen tuz ocağında üretilen tuz ile Doğu Anadolu Bölgesi’nin tuz ihtiyacının büyük bir bölümü karşılanıyor. Osmanlı döneminde Ermeniler tarafından işletilen ve 100 metre derinlikteki tünelden gelen tuzlu su, sayıları 200'ü bulan göletlerde bekletiliyor. Suyun buharlaştırılması ile elde edilen tuzlar tuzlar işçiler yardımı ile toplandıktan sonra paketlenerek satışa hazır hale geliyor. Evliya Çelebi'nin de Seyahatnamesi'nde bahsettiği tuz ocağının geçmişi yaklaşık 450 yıl öncesine dayanıyor. Yörede 3 bin yıldır üretildiği belirtilen ve lezzetinin yanı sıra gıda ürünlerinin raf ömrünün uzatılmasını sağlayan Kemah tuzu, yörede peynirciler, yaylacılar ve salamuracılar tarafından tercih ediliyor. Yaklaşık 60 bin metrekare arazi üzerine kurulu tuz ocağında hava sıcaklığının mevsim normalleri üzerinde seyretmesi nedeniyle üretim de artı. İşçilerin sıcak altında zahmetli uğraşları sonucu üretilen Kemah tuzu, Erzincan'a sınır iller başta olmak üzere Türkiye'nin tüm illerine gönderiliyor. Tesiste ayrıca dünyada bir ilk olan piramit şeklinde tuz seralarında bulunuyor.

Tesis sahibi Metin Tanrıkulu, "Kemah tuzu kaynak tuzu sınıfına giriyor. Bilinen göl, deniz, kaya kaynak. Kemah kaynak tuzlası da dağın içinde ki kaya tuzu tabaklarını kar, yağmur sularının yalayıp kilometrelerce dinlenerek içinde ki ağır metallerden tortulardan arınarak tuzu pınar halinde yüzeye çıkar. Göze halinde. Biz bunu büyük havuzlarımız var. Bunlarda dinlendiririz. 1 ay kadar. 18 bome olan gözemizi 24 bomeye kadar çıkartırız. Tuzlu suyun en yoğun hali 24 bome. 24 bomeden sonra kristalize başlar. Suyu kristalize havuzlarına alırız. Haziran'dan Ekim'e kadar bu 3-4 aylık sürede suyun buharlaşması ile tuz oluşur. 3-4 günde bir çekimlerimizi yaparız göllerden eksilen suyunu ilave ederiz. Kemah tuzu bölgemizde özelikle tulum peynirinin vazgeçilmez unsurudur. Erzincan ve çevre illerinde tuz diyince Kemah tuzu yemekten, salamurasından, turşusundan, peynirinde başka bir tuz kullanmaz insanlarımız. Çünkü binlerce senedir oluşan bir damak tadı, tuzumuz ile yapılan turşular özellikle 1-2 sene turşular yenir. Normalde bir tuz 5 ay korur turşuyu daha sonra çürür. Ağır metal içermemesinden dolayı mahsulü korur ve lezzet verir. Bölgemizde Kemah ilçemizde bir istihdama bir katkımız oluyor. Yöremizden 25-30 kişi çalıştırırız. Sıcakta çalışmak tabii ki zor ama her külfetin bir nimeti olduğu gibi buda nimet olarak dönüyor. Ne kadar hava sıcak olursa buharlaşma hızı arttığından dolayı bizde üretim artışı olarak yansıyor. Türkiye'nin 80 iline gönderiyoruz. Ödemeli kargo ile kapı teslim. Erzincan ve çevre 7 ilimizin tuzunu veriyoruz. Erzincan çevresinde ki sınır illerimize, İstanbul, Ankara'ya toptan gönderiyoruz. Yurt dışından yoğun talep var ama vermiyoruz. Kendi pazarımıza yetiştiremediğimiz için vermiyoruz. Diyoruz ki önce sağlıklı malzemeyi kendi insanımıza vereceğiz. Yüksek paralarda teklif ediyorlar ama biz yurt dışına teklif ve talep olduğu halde vermiyoruz. 50-60 bin metrekare bir alanda çalışıyoruz. 200 tane kristalize havuzumuz var. Aşağı yukarı 70-80 tane dinlenme havuzumuz var. Nisan ayında başlayıp Kasım ayında işi bitiriyoruz. 7-8 ay çalışma yapıyoruz. Bunun 4 ayı üretim sezonu olmuş oluyor. Diğer zamanlar tamir ve bakım sezonu. Yıllık üretimimiz mevsimlere dayalı hava çok güneşli olacak, suyumu fazla olacak. Son yıllarda kuraklıktan dolayı ham maddemizde bir azalmadan dolayı mevsime dayalı bin ton ile 2 bin ton arasında değişen bir üretimimiz var. Son zamanlarda yağmurdan korumak için çünkü çamur yağıyor. Bir de üretim sezonunu uzatmak için dünyada hiç olmayan seralar denedik. Piramit şeklinde. Mısır piramitleri gibi ama bizim burada Erzincan Doğu Anadolu'nun en büyük medeniyetlerinden Urartuların merkezi olduğu için biz de burada Urartu piramiti diyoruz. Dünya da ilk tuz serası. Domates serası dünyanın her yerinde var ama tuz serası dünya da sadece Erzincan Kemah'ta var" dedi.